GEBELİKTE BESLENME  

Gebelik, her kadın için çok doğal bir olaydır. Bu olayın mutluluğunu her kadının yaşaması gerekir. Ancak bu süreçte annenin ve bebeğin sağlığı açısından birçok önemli faktör vardır. Bunların başında, Gebelik İçin Yeterli ve Dengeli Beslenmek gelir. Yeterli ve dengeli beslenmek; annenin gebeliğinin daha rahat geçirmesi, gebelikte sağlık kayıplarının olmaması için (demir eksikliği ya da kalsiyum yetersizliği), bebeğin bedensel ve zihinsel gelişiminin iyi olabilmesi için ve bebeğin doğduğunda sağlıklı bir bebek olabilmesi için çok önemlidir.

Gebeliğin ilk 3 ayında normal olarak ağırlık kazanımı 1-2 kg dır. Daha sonraki 3 ay 4-6 kg ve diğer 3 ayda 4-6 kg olmalıdır. Son aylarda kilo alımı hızlanır.

         Gebelikte Yeterli ve Dengeli Beslenmek İçin Öneriler

1. Azar azar ve sık sık yemek yenilmelidir. Mide boş bırakılmamalıdır. Boş kaldığında bulantı ya da yanma yapabilir. Uzun süre aç kalınmamalıdır.

2. Bol miktarda su içilmelidir. Günde 8-10 bardak su tüketimine dikkat edilmelidir. Su tüketimi öğünlerle birlikte olursa mide yanması ya da bulantı görülebilir.

3. İlk aylardaki bulantılar için krakerler, tuzlu bisküviler tercih edilebilir.

4. Hazır gıdalardan uzak durulmalıdır. Her besin taze tüketilmeli, mevsim sebzesi ve meyvesi yenilmelidir.

5. Özelikle 2.trimesterden (2. Üç aylık dönem) itibaren kabızlık görülebileceğinden bol posalı gıdalar tüketilmelidir. Günde 5 porsiyon sebze-meyve tüketilmeli, haftada 2 gün kurubaklagil yenilmelidir. Tam tahıllı ürünler tercih edilmelidir.

6. Sebzeler ve kurubakalgiller pişirilirken vitamin kaybı olmaması için haşlama suları dökülmemelidir.

7. Aşırı tuzlu, baharatlı gıdalardan uzak durulmalıdır. Kullanılan tuz iyotlu olmalıdır.

8. Gebelikte protein ihtiyacı arttığı için; bu ihtiyaç yumurta, et, tavuk, balık, süt ürünleri ve kurubaklagillerden karşılanabilir.

9. Artan kalsiyum ihtiyacı için hergün 2 bardak süt ya da yoğurt, 2-3 kibrit kutusu kadar beyaz peynir ya da 1 çay bardağı kadar lor peynir tüketilmelidir.


10. Salam, sucuk, sosis gibi işlenmiş et ürünlerinden kaçınılmalıdır.

11. Çay, kahve tüketimi sınırlandırılmalıdır.

12. Sigara ve alkolden uzak durulmalıdır.

13. Doktorun verdiği vitamin takviyeleri düzenli olarak alınmalıdır.

14. Artan demir ihtiyacı için düzenli olarak günde 1 çorba kaşığı kadar pekmez, kuru üzüm, dut kurusu tüketilebilir. (Ancak beslenme ile demir ihtiyacını 6.aydan itibaren karşılamak zor olur, doktorun vitamin takviyesi dikkate alınmalıdır.)

15. 4'üncü Aydan itibaren doktora da danışılarak gebeliğe uygun fiziksel aktivite yapılabilir.

Diyetisyen Elif Erdin Yıldız

29.12.2010 

http://www.hastane.com.tr/saglik/gebelikte-nasil-beslenmeliyiz.html

                      KAHVALTISIZ GÜNE BAŞLAMAYIN

                  

         Günün ilk öğünü olan kahvaltı çok önemlidir. Yapılan bir çalışmada kahvaltının, atlanması eğilimi diğer öğünlere göre daha fazla olduğu gösterilmiş. Oysa kahvaltının yetişkinlere gerekliliği yanında, özellikle büyüme dönemindeki çocuklar ve gençler için günlük enerji ve besin öğelerine katkısı çok büyüktür. Buna bağlı olarak okul başarılarını da etkilemektedir. 2002 de, Erciyes Üniversitesinde yapılan bir araştırmada kahvaltı yapan öğrencilerin başarısı iyi iken, yapmayanlarınki orta derece olarak bulunmuş, ancak kahvaltı yapmayanların oranı daha fazla çıkmış.

Günlük enerji ve besin öğeleri gereksinmelerimizin,  düzenli öğünler şeklinde ve her öğünde yeterli ve dengeli besin örüntüsü ile karşılanması önemlidir. Gece açlığının sonunda ve kahvaltı zamanında açlık düzeyindeyizdir ve beynimize enerji sağlayan kan şekeri en alt seviyededir. Kan şekeri yeterli seviyede olmaz ise öğrenme ve anımsamayı içine alan birçok beyin ve davranış işlevleri de aksamış olur. Kahvaltı, gün içindeki beslenme düzenimizi çok etkilemektedir. Güne kahvaltı yapmadan başladığında kendimizi yorgun, halsiz, isteksiz hissederiz.  Bunun dışında öğün atlamış olduğumuz için bir sonraki öğünde yememiz gerekenden fazla yeme ihtiyacı duyarız. Böylece günlük beslenmemizde bozukluklar başlar. Yanlış beslenmeye eğilimli oluruz. 

Peki iyi bir kahvaltıda neler olmalıdır? 

Genellikle kahvaltıda pratik olduğu için simit çay, poğaça çay gibi besinler tercih edilir.  Oysa bunlar sizi kısa bir süreliğine tok tutar ve bir kahvaltıdan almanız gelen besin öğelerini alamazsınız. Besleyici bir kahvaltıda, özellikle çocuklar için, peynir, tam tahıllı ekmek, süt ya da taze sıkılmış meyve suyu, yumurta, ceviz, birkaç tane zeytin, pekmez, bal, tereyağ ve mevsim sebzesi (domates, salatalık, yeşillik vs.)olmalıdır. Bazı zamanlar zorda kalındığında gevrek + süt karışımı da tercih edilebilir. Çalışanlar ve evde kahvaltı yapmaya vakit bulamayanlar için:

1) Tam tahıllı ekmekten yapılmış yağsız tost + süt  

2) Küçük bir saklama kabına peynir, ceviz, zeytin karışımı, tam tahıllı ekmek ve süt (arabada ya da iş yerinde rahatça yenilebilir ve içilebilir)

3) Gevrek + süt + ceviz iş yerinde ya da evden çıkmadan önce hızlıca hazırlayıp tüketebileceğiniz bir alternatiftir

Bazı pastanelerde artık kepek ekmeğine sandviçler yapılıyor, evde hazırlayamayanlar bunlardan da faydalanabilir.

Kaynak:

1) Beslenme ve Diyet Dergisi, Kahvaltının Öğrencilerin Beslenmesine Katkısı ve Akademik başarıya Etkisi, 2002,  Budak N., Özer E., Kovalı S., İnceiş N., cilt:32, s:47

2) Türkiyeye Özgü Beslenme Rehberi

Dyt.Elif Yıldız

ATIŞTIRMALIK TARÇIN TOPLARI

Malzemeler
250 gr tereyağ
1 su bardağı kıyılmış fındık
2 çorba kaşığı şeker
4-5 tatlı kaşığı tarçın + 2 tatlı kaşığı toz şeker

Yapılışı
Tereyağ, fındık ve 2 çorba kaşığı şekeri alabildiği kadar un ile yoğurun. Kulak memesi kıvamında olmasına dikkat edin. Sonra fındık büyüklüğünde toplar oluşturun. Isıtılmış fırında 175 derecede pişirin. Üstü pembeleşinceye kadar pişirin. (tepsiye yağlı kağıt kullanmanız işinizi kolaylaştıracaktır.)

4-5 tatlı kaşığı tarçınla + 2 tatlı kaşığı toz şekeri büyük çukur bir tabakta karıştırın. Toplar tam soğumadan bu karışıma batırın (ılık olsun). Her tarafı tarçınla kaplanacak şekilde, topları tarçına iyice bulayın. Tarçın topları servise hazırdır.

Tarçın toplarından, haftada 1-2 kez, günde 4-5 adet atıştırmalık olarak yiyebilirsiniz. 


Tarif için Nesrin Abla' ya ve Anneme teşekkür derim.

TAZE BESİNLERİ BUZDOLABINDA SAKLAMA SÜRELERİ

Mutfakta bazı besinleri saklarken dikkat etmemiz gereken kurallar vardır. Bunlardan bir tanesi besinlerin buzdolabında ne kadar süre saklanacağıdır.

Aşağıdaki listede taze besinlerin saklanma süreleri vardır:

MEYVELER

Portakal, limon, elma, armut                          1-2 hafta

Üzüm, şeftali, kayısı                                       4-5 gün

Kiraz                                                             2 gün

SEBZELER

Ispanak, marul, domates                                2-3 gün

Lahana, havuç, kereviz                                  6-7 gün

Taze fasulye, bakla, bezelye                           3-4 gün

ETLER

Kıyma ve küçük parça et                               1 gün (eğer et taze ise)

Büyük parça et, salam, yürek                         2-4 gün (eğer et taze ise)

Kasaptan alınan et                                         bir günden fazla bekletilmez

SÜT VE ÜRÜNLERİ

Süt, taze lor veya çökelek                              1-2 gün

Peynir, yoğurt, kaymak                                  5-7 gün

DİĞERLERİ

Yumurta                                                         2 hafta

Pişmiş et yemekleri                                         2 gün

Kremalı pastalar                                             2 gün

Zeytinyağlı yemekler                                      2-3 gün

Taze sebzeler bekletilmez

SÜT VE ÜRÜNLERİ

Süt, taze lor veya çökelek                              1-2 gün

Peynir, yoğurt, kaymak                                 5-7 gün

DİĞERLERİ

Yumurta                                                        2 hafta

Pişmiş et yemekleri                                        2 gün

Kremalı pastalar                                            2 gün

Zeytinyağlı yemekler                                      2-3 gün

Taze sebzeler bekletilmez

SÜT VE ÜRÜNLERİ

Süt, taze lor veya çökelek                              1-2 gün

Peynir, yoğurt, kaymak                                 5-7 gün

DİĞERLERİ

Yumurta                                                        2 hafta

Pişmiş et yemekleri                                        2 gün

Kremalı pastalar                                             2 gün

Zeytinyağlı yemekler                                     2-3 gün

Taze sebzeler bekletilmez

Kaynak: Toplumun Beslenmede Bilinçlendirilmesi, Haziran 2002,

T.C Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, 

T.C Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü